Эрдэмтэд нэг сая гаруй хүний мэдээлэлд үндэслэсэн судалгаагаар сэтгэцийн боловсруулалтын хурд 60 нас хүртэл тогтмол хэвээр үргэлжилдэг гэдгийг тогтоожээ.
Тус судалгааны дүнд хүн нас ахих тусам хүмүүс илүү болгоомжтой болдгоос бус тархины үйл ажиллагаа нь удааширдаггүй гэдэг нь тодорхой болсон аж. Энэ нь хүний сэтгэцийн боловсруулалтын хурд ойролцоогоор 20 насандаа дээд цэгтээ хүрч, тэр үеэс хойш тогтмол буурдаг гэсэн өмнөх үеийн дүгнэлтэд хүрсэн томоохон судалгааны үр дүнг тайлбарлаж буй юм.
Хайдельбергийн их сургуулийн доктор Миша фон Краузе, уг бүтээлийн анхны зохиолч, "Бидний үр дүн нь хурдан болон албадан шийдвэр гаргах шаардлагатай нөхцөлд сэтгэцийн хурдны дундаж түвшин амьдралынхаа туршид харьцангуй хожуу үе хүртэл буурдаггүйг харуулсанд баяртай байна" гэжээ.
Nature Human Behaviour сэтгүүлд нийтлэгдсэн энэхүү судалгаанд Харвардын Project Implicit хэмээх 10-80 насны 1,185,882 оролцогчийн мэдээллийг цуглуулж, хүйс, арьс өнгөний талаарх өрөөсгөл үзлийн талаар хүмүүст сургахад ашигладаг онлайн хэрэгсэлд тулгуурлан судалгаагаа хийжээ.
Өмнөх судалгаануудын нэгэн адил зөв хариулт өгөх дундаж хугацаа 20 орчим жил хүрдгийг өгөгдөл харуулж байна. Гэсэн хэдий ч судлаачид энэхүү хэмжүүр нь хүн хариултаа өгөхдөө хэр хянуур хандаж байгаа нь тархины үйл ажиллагааны үндсэн хурдыг тодорхойлдог гэж судлаачид үзэж байна.
Машины сургалтыг ашигласнаар судлаачид өгөгдлийн хэв маягаас эдгээр хоёр далд хүчин зүйлийн талаар илүү их мэдээлэл авахыг зорьсон гэнэ. Жишээлбэл, хэрэв хэн нэгэн тухайн асуултын хүнд хөнгөнөөс үл хамааран удаавтар хариулбал загвар нь үүнийг хариу урвал удаан гэж тайлбарлах магадлалтай аж.
Шинжилгээгээр 20 настай хүүхдүүд хамгийн хурдан байдаг гэдгийг давхар нотолжээ. Учир нь тэд мэдээллийн нарийвчлалыг солилцоход бэлэн байдаг аж. Эрдэмтэд 14-16 насныхны хариултын цэвэр механик хэсэг хамгийн хурдан байдаг гэж дүгнэжээ. Сэтгэцийн боловсруулалтын хурд нь 30 орчим насанд дээд цэгтээ хүрч, 30-60 насандаа маш бага хэмжээгээр буурч байсан. Оролцогчид нас ахих тусам, ялангуяа 60 наснаас хойш алдах нь их байжээ.
Бостоны коллежийн сэтгэл зүйч, доктор Жошуа Хартшорн хэлэхдээ, судалгаа хийхдээ ашигласан машин сургалтын арга нь гайхалтай. Мөн сэтгэл зүйчдийг зөвхөн хариу үйлдэл хугацаанд үндэслэн гаргасан зарим дүгнэлтээ эргэн харахыг уриалжээ. Тэрбээр мөн "Энэ нь амьдралын туршид сэтгэцийн чадвар өөрчлөгддөг арга зам нь төвөгтэй. Бид юу болж байгааг огт мэдэхгүй байгааг харуулж буй ажлын нэгдэл юм. Гэхдээ бид 20 насандаа оргилдоо хүрч, тэндээсээ аажмаар уруудаж байгаа нь гарцаагүй" хэмээн дүгнэжээ.
Доктор Фон Краузе хэлэхдээ, уг судалгаа нь хүмүүс наснаасаа хамааран өөр өөр ажил гүйцэтгэх чадвартай байж болно гэсэн санааг төрүүлсэн. "Мэдээжийн хэрэг, эрүүл мэндийн оношилгоонд алдаа гаргахгүй байх нь чухал байдаг бусад ажлуудад хурд илүү чухал байдаг" гэжээ. Хүний тархи 60 наснаас хойш удааширдаг гэдэг дүгнэлт нь тухайн хүний амьдралын туршлага болон хэр хянуур үйлдэл хийж буй зэрэг олон хүчин зүйлсээс хамаарах аж.
Эх сурвалж: The Guardian