ТЦА: Их тэнгэрт болсон ослын улмаас нэг хүн амиа алдсан
ӨРӨГ ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ: НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САНГ ШИНЭЧЛЭХ ЁСТОЙ ЮУ?
Өрөг хэлэлцүүлэг энэ удаа “Алдагдалтай нийгмийн даатгалын сангаа аврах гэж иргэдээ мөлжих нь зөв үү” сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүллээ.
Тэтгэврийн даатгалын сангийн алдагдлаас шалтгаалан сүүлийн гурван жилийн хугацаанд НДШ таван хувиар өссөн. Нийгмийн даатгалын санд яагаад алдагдал үүссэн, шинэчлэл хийх ёстой, яаж хийх вэ зэрэг агуулгын хүрээнд ярилцсан хэлэлцүүлгийн онцлох эшлэлээс хүргэж байна.
Зочноор:
- УИХ-ын гишүүн Х.Булгантуяа
- ХНХЯ-ны Нийгмийн даатгалын хэлтсийн дарга Б.Батжаргал
- ОУ-ын актуарч Д.Гантулга
- “Өлзий энд ко капитал” ХХК-ийн захирал Б.Өлзийбаяр
- “Ард лайф” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Гантулга
ТЭТГЭВРИЙН ЗЭЭЛ ТЭГЛЭСЭН ШИГЭЭ НЭГ УДАА НДС-Г МӨНГӨЖҮҮЛЭХ ХЭРЭГТЭЙ
УИХ-ын гишүүн Х.Булгантуяа:
- Тэтгэврийн сан алдагдалтай ажилласан учраас ОУ-ын Валютын сангийн хөтөлбөрөөр НДШ-ийг нэмэхээр болсон. Одоо нийгмийн даатгалын сан руугаа эхлээд мөнгө хийж зузаатгахгүй одоогийн алдагдал бүр л томорно.
- Одоо жилд улсын төсвөөс 600 тэрбум төгрөг нийгмийн даатгалын сан руу өгч байна. Монгол шиг залуу хүн амтай оронд энэ маш буруу менежменттэй явж ирсэнийг харуулж байгаа юм. 1.1 орчим сая иргэн нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж байгаа. 420 орчим мянган хүн тэтгэвэр авч байгаа.
- Эв санааны нэгдлийн зарчим гэдэг нь одоо ажил байгаа иргэдийн төлсөн шимтгэлээр тэтгэврийн мөнгөө олгож байна. Удахгүй 2030 оноос хүн амын хөгшрөлтийн цонх нээгдээд 600 мянган иргэн тэтгэвэр авдаг болбол яах вэ? Одоогийн тогтолцоогоор биднийг тэтгэвэрт гарах үед тэтгэврийн сан бүр мөнгөгүй болохоор байна.
- Нөхөн даатгал зэрэг хэд хэдэн удаагийн улс төржсөн шийдвэр ч бас нийгмийн даатгалын сангийн алдагдалд нөлөөлдөг.
- Сонгууль болохоор л хүмүүс тэтгэврийн сангийн өөрчлөлт шинэчлэлийг их амархан хийчих юм шиг ярьдаг. Бид өнөөдөр улсын төсвийн орлогоос хоёр их наяадаар төрийн албан хаагчдын цалинг тавьж, нэг их наядыг өр зээлийн хүүнд өгөөд дахиад 500, 600 сая төгрөгөөр нийгмийн даатгалын сангийн алдагдлыг төлж байна гэсэн үг.
- 2017 онд улсын төсвөөс 170.7 тэрбум төгрөгийг нийгмийн даатгалын сангийн алдагдлыг нөхөхөд зориулж хийж байсан. Гэтэл сүүлийн гурванхан жилийн дотор 500- 600 тэрбум болоод өссөн.
- Тэтгэврийн санг нэг удаа мөнгөжүүлж алдагдлаа нөхчихөөд тогтолцооны шинэчлэлийг хийх хэрэгтэй.
- Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийг сонгох асуудал хэдхэн хоногийн өмнө УИХ-аар орсон. Капитал банкинд өчнөөн тэрбумаар нь алдсан хүмүүс одоо энэ нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлд ажиллаж байгаа юу гэж асуухад тэр шийдвэрийг гаргасан хэд хэдэн хүн үргэлжлүүлээд ажиллаж л байна. Шийдвэр гаргасан хүмүүс нь яагаад хариуцлага хүлээдэггүй юм бэ?
- Дэлхийн топ 300 тэтгэврийн сангийн 134 нь өнөөдөр төрийн тэтгэврийн сан байна. Төрийн гэсэн юм бүхэн муу биш. Гол нь менежментийг сайжруулах хэрэгтэй. 134 топууд нь 300 топуудын 60 орчим хувийн мөнгийг барьж байна.
- Бид ХНХЯ-аас таван багц хуулийн төсөл орж ирэхийг хүлээж байгаа.
- Төр олон хүний эрх ашиг хамгаалсан шийдвэр гаргаж байгаа учраас өнөө маргаашгүй гэнэт шийдэж болохгүй. Өнөөдөр төрийн нийгмийн даатгалын сан муу байна гээд бүгдийг нь хувьд өгч болохгүй. Америкт 2009 оны санхүүгийн хямралаар маш олон тэтгэврийн хувийн сан дампуурсан. Манайд ч том банкнууд дампуурахад эрсдэлтэй байна гэж ярьж байхад дөнгөж үүсэж бий болж байгаа хувийн тэтгэврийн сангуудад улсын тэтгэврийн санг өгөхөд эрсдэлтэй.
- Гэхдээ энэ системийг аажим аажмаар, бага багаар үүсгэх ёстой. Ашиг сонирхлын зөрчлийг ч хуулиараа зохицуулах ёстой. Санхүүгийн зохицуулах хороон дээр миний өнөөдөр томоохон шинэчлэл туршлага мэдлэгийг сайжруулах хэрэгтэй байна.
- Баялгийн сангийн тухай хуулийн төслийг засгийн газраас боловсруулж байна. Нэг удаа бид зоримог ажил хийж Нийгмийн даатгалын санг зузаатгах хэрэгтэй. Зузаатгах ажлыг хийхгүй бол урд хормойгоороо хойд хормойгоо нөхсөөр 2030 онд тэтгэвэрт гарах хүмүүс бүр их нэмэгдэнэ. Яахаараа Монгол улсын бүх иргэдийн баялаг нэг ордыг хурааж аваад тэтгэврийн зээлийг тэглэж болсон шигээ нэг удаа нэг ордыг ашиглаад тэтгэврийн санг зузаатгаж болохгүй гэж.
- Тэтгэврийн зөрүүг арилгана гэхээр хүмүүс бүгдийг нь 500,000 төгрөг болгоно гэж ойлгодог. Гэтэл ямар ч улс оронд насаараа өндөр нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж байсан хүн арай өндөр тэтгэвэр авах нь зарчмын хувьд байдаг. Тэтгэврийн зөрүүг адилхан хөдөлмөр эрхэлж байсан хүмүүст налуу болгох хэрэгтэй. Мөн ил тод нээлттэй болгох ёстой.
0
0
0
0
0
0
0
0
