Д.Ууганбаатар: Аяга ус, ширхэг тамхины үнэ цэнийг аврагч болоод ойлгосон

Гашуун яриа нэвтрүүлгийн энэ удаагийн дугаарт аврагч, гал сөнөөгчөөр 17 жил тасралтгүй ажилласан Д.Ууганбаатартай ярилцлаа. Өргөсөн тангарагтаа үнэнч байхыг эрхэмлэж, нийт олныхоо төлөө амь биеэ үл хайрлан зүтгэх түүний хүү мөн л гал сөнөөгч болохыг хүсдэг. 17 жилийн хугацаанд албандаа донтсон гэж ярих тэр мэргэжлийнхээ сайхан хийгээд саар талаас бидэнтэй хуваалцлаа.

-Ярилцах санал хүлээн авсан танд баярлалаа. Өөрийнхөө тухай яриач?

Намайг Дондовцэрэнгийн Ууганбаатар гэдэг. Салбартаа 17 дахь жилдээ ажиллаж байна. Аврагч, гал сөнөөгч мэргэжилтэй. БЗД-ийн Онцгой байдлын хэлтсийн  аврах гал унтраах 35 дугаар ангид ажилладаг.

-Мэргэжил сонгох шалтгаан нь юу байсан бэ?

Анх мэргэжлээ хүүхэд байхдаа л сонгосон. Завханы Тосонцэнгэлд өсөхдөө гол руу хүйтэнд усанд явдаг байлаа.  Ингээд ойрхон гал унтраах ангиас аврагч ах нар т загнуулж байгаад ус гуйж авдаг. Тэр ус өгдөг нь сэтгэлд үлдэж, надад их тусалж байсан юм шиг санагддаг. Тэгээд гал сөнөөгч мэргэжлийг сонгосон гэж боддог.

МЭРГЭЖЛЭЭРЭЭ ТАСРАЛТГҮЙ 17 ЖИЛ АЖИЛЛАЖ, СҮҮЛДЭЭ АЛБАНДАА ДОНТСОН…

-Юм болгон харагддаг шигээ гоё байдаггүй шүү дээ.  Цагдаа нарын гоё дүрэмт хувцасанд нь болоод л цагдаа болохыг хүсдэг ч юм уу.  Харагдаж байгаа шигээ байгаагүй, хэцүүг нь мэдэрсэн үе хэзээ байсан бэ?

Би хос тангараг өргөсөн. Онцгой байдлын албанд орохдоо онцгой байдлын албаны тангараг, сүүлд бүх нийтийн цэргийн байгууллага болоход нь би цэргийн тангараг өргөсөн. Өөр ажил хийж үзээгүй. Албандаа тасралтгүй ажиллачихсан болохоор өөр ажлын сайн сайхныг ч мэдэхгүй. Энэ албаар амьдрал, бүх юмаа аваад явчихсан. Миний бүх юм энэ албатай холбоотой болохоор би магтах маш их дуртай.  Тэгээд л тасралтгүй 17 жил яг уйдалгүй ажиллаж байна. Сүүлдээ донтсон гэх юм уу.

-17 жилийн турш дуртай байсан гэж үү?

Бүр 17 жил дуртай байна гэж юу байх вэ дээ.  Шантрах үе байна, хэцүү юм бодох үе, ар гэрээ яах вэ гэх үе байна.

2007 онд ажилд орчхоод 2008 оны зун хүүхдийн 100-гийн траншейн дээр дуудлага дээр 10 дугаар ангид байхдаа 2 дугаар тасагтайгаа очсон. Маш их өмхий үнэртэж байсан. Яагаад гэвэл дулааны шугам дээр олон сар болоод муудчихсан хүнийг гаргаж татах гээд, хамаг юм нь мултраад, татагдаж болохгүй. Тэрийг гаргаж ирснийхээ дараа,  “яах гэж энэ албанд оров оо” гэж… Хүн л юм болохоор, бид  чинь робот биш шүү дээ. Сэтгэл санаа жаахан тиймэрхүү болно, цочирдоно. Тэгээд бодоход  хүн нэг амьдарч байх амьдралдаа анх удаагаа амьдарч үзэж байгаа. Амьдралдаа  гишгэх мөртэй, хэлэх үгтэй амьдрах юмсан  гэж шоконд орсныхоо дараа тийм бодол төрсөн. Тэгээд “За, би албандаа тууштай үнэнчээр ажиллаад, энэ хүн шиг хүн дахиж битгий олдоосой. Олдуулахгүйн тулд урьдчилан сэргийлээд, ард түмэндээ тууштай үнэнчээр ажиллах юмсан” л гэдэг тийм зорилт тавьсан.

ХАМТДАА НЭГ ШИРХЭГ МОД УНТРААЖ ҮЗЭЭГҮЙ ХҮН ЭНЭ АЛБЫГ МУУЛАХАД ХАРАМСДАГ

-Та бүхний урмыг хугалдаг олон нийтийн хандлага бий юу?

-Гал сөнөөгчдийг удаан ирлээ гэж загнадаг. Би түгжрэлийг л буруутгадаг. Дотор нь ажиллаж үзээгүй, хамт байж үзээгүй, хамтдаа нэг ширхэг мод унтрааж үзээгүй хүн энэ албыг  гаднаас нь хараад, дүгнээд биднийг, манай аврагч, гал сөнөөгчдийг муулж байгаад нь би харамсдаг.

-Эсрэгээрээ талархсан хүмүүсийн сэтгэгдэл та бүхэнд хүч, урам бэлэглэдэг байх?

-Ер нь гамшигт өртчихсөн хүмүүс  тэр үедээ хүнд баярлалаа гэж хэлж чаддаггүй байх гэж би ойлгодог. Гал дээр ажиллаад буцахад гэр нь шатчихсан ч юм уу, байшин нь шатчихсан, эсвэл буцалтгүй нэрвэгдэгсэд, нэг нь өнгөрчихсөн байгаа үед хүн баярлалаа гэж хэлж, ер нь ойлгодог ч үгүй.  Тэр үед  ус юм уу, нэг ширхэг тамхи өгөхөд л маш их баярладаг шүү дээ. Тэр нь л энэ албандаа орсны ганц бахархал нь.  Бид хэд хэдүүлхнээ, цөөхүүлхнээ мөртөө энэ том талбайг яаж унтраачхав аа л гэж боддог шүү дээ, дараа нь.

Цуг ажиллаж байхдаа маш их хүндэлдэг байсан гал сөнөөгч, аврагч маань гал түймэр дээр очоод үргэлжилсэн олон хоног ажиллаж байхад маш их итгэдэг байсан хүн маань надаас тамхиа нууж татах, хоолоо ганцаараа идэх, ядарсан явж байж усаа ганцаараа уух. Тэгэхэд “энэ хүн ч дээ” гэж бодсон хүн их өөр. Надтай тамхиа хувааж татаад, “миний ус иймхэн юм байна. Хоёулаа хуваагаад уух уу” гэх үед л би ер нь энэ албанд хүн таних болоогүй юм байна даа л гэж ойлгодог. Хүний мөн чанар яг тэрэн дээр харагддаг. Олон хоног ажиллахад. Энд л яг жинхэнэ нөхөрлөл, найз нөхөд, ах дүү яг энэ албанд яг буцалж байдаг юм шүү дээ.

Юу гэх юм бэ дээ. Бид нартай мөр зэрэгцэн цуг ажиллаж байгаад ажлаасаа ямар нэгэн байдлаар, дутагдлаар гарчхаад эргээд албаа муулж байгаа зүйлд би маш их харамсдаг.

БИ ХҮҮГЭЭ ХҮСВЭЛ ГАЛ СӨНӨӨГЧ БОЛГОНО

-Магадгүй та өөрийнхөө хүүдээ эсвэл дүүдээ энэ мэргэжлээр чи ажиллачих гэж санал болгож чадах уу?

Манай хүү Гал сөнөөгч  болно  гэдэг. Тийм болох байх. Манай хүү  намайг баатар гэж хардаг.  Энэ албанд ажиллаж байсан хүний хүүхэд энэ албыг ойлгодог юм. Сайн, мууг нь мэддэг. Цаг наргүйг нь мэддэг. Тийм хүмүүс тууштай ажилладаг. Тийм болохоор би хүүгээ гал сөнөөгч болгоно. Манай албаны цалин бага байсан нь үнэн. Сая сүүлийн 2024 он гарснаас хойш Шадар сайдын тушаалаар 2 удаа манай цалин нэмэгдлээ. Одоо бол хамгийн доод талын гал сөнөөгчийн цалин 2 сая төгрөг болсон. Тэгээд цалин гэхээсээ илүү энэ албандаа дуртай хүн албаа авч яваад, эндээ үнэнчээр үлдээд байгаа юм болов уу.  Цалин бол яах вэ хэрэглээ л гэж ойлгодог. Эхнэр ажил хийж байхад, давхар ажил хийж байхад тэгээд болох байлгүй дээ л гэж боддог.

-Цалин бол хэрэглээ юм байна. Тэгвэл юу чухал юм бэ?

Алба, ард түмнийхээ аюулгүй байдлын төлөө ажиллах л хамгийн  чухал. Бид нар бүгдээрээ, нийтээрээ, гал унтраах зөвхөн гал сөнөөгч ямар нэгэн эрсдэлд орсон  зүйлийг аврах нь ерөөсөө ганцхан аврагчийн ажил биш. Бүгд дор бүрээ сэрэмжтэй, болгоомжтой, аюулгүй байдлаа хангаж,  татсан тамхиныхаа ишийг зөв хаяад сурчих хэрэгтэй. Гэртээ үр хүүхдээ хараа хяналтгүй битгий үлдээгээрэй. Тэрний ар талд маш их хохирол гардаг. Тэгээд гал сөнөөгч гэдэг хүн чинь робот биш. Ардаа ар гэртэй, амьдралаа авч явдаг эцэг, айл гэрийн ноён нуруу хүмүүс. Тийм болохоор та минь нар өөрсдийгөө хамгаалж байна гэдэг чинь аврагч, гал сөнөөгчдийн аюулгүй байдлыг хамгаалж, энэ хүмүүст  маш том нийгмийнх нь баталгааг нь үлдээж өгч байна аа. Тийм болохоор дор бүрнээ л аюулгүй байдлаа хамгаалж яваарай л гэж хэлмээр байна.