Цагдаагийн албаны тухай хуульд өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ
Дэлгэрэнгүйг дээрх ярилцлагаас уншина уу
Хөрөг нэвтрүүлгийн ээлжит дугаарт цэргийн дуу бүжгийн эрдмийн чуулгын Сургалт, соёл хүмүүжил, маркетингийн албаны дарга, дэд хурандаа Р.Өнөржаргал оролцлоо. “Би өглөө ажил руугаа орой гэр лүүгээ яардаг дэлхийн сая сая бүсгүйчүүдийн нэг шүү дээ” хэмээн ярих тэрбээр Цэргийн дуу бүжгийн эрдмийн чуулга гэдэг их айлд 2001 оноос хойш өнөөг хүртэл ажиллаж буй юм.
-Ярилцлагын санал хүлээн авсан танд баярлалаа. Та их энгийн эгэл байхыг эрхэмлэдэг хүн үү? Өөрийнхөө тухай яриач?
-Би эгэл жирийн, энгийн л нэг эмэгтэй шүү дээ. Намайг энгийн биш болгодог зүйлс бол эрдмийн чуулга маань, энэ алба маань, энэ хамт олон маань гэж би дотроо боддог. Миний хувьд улсын багшийн их сургуулийг утга зохиолын ажилтан, удирдлагын академийг төрийн захиргааны удирдлага хүний нөөцийн мэргэжлээр дүүргэсэн. Ийм нэг бүсгүй байна даа. Аавынхаа нэрийг муугаар дуудуулахгүй байхсан, ахан дүүсийнхээ дунд энэ Рэнцэндоржийн охин гэж хүн хэлэхэд бардамхан байхсан гэдэг чин хүсэл надад байгаа. Тэр хүсэл маань ч биелсэн гэж бодож байна.
-Аавын хайртай охин байх нь ээ?
-“Монгол Улсын ерөнхийлөгч зарлиг гаргаж, танд Монгол Улсын Соёлын Гавьяат Зүтгэлтэн цол хүртээх нь ээ, та тэдэн цагт тэнд бэлэн байгаарай” гэж хэлсэн өдрийг би мартдаггүй. Яг үнэнийг хэлэхэд тэр үед аавыгаа их санасан. Хамгийн түрүүнд харуулахыг хүссэн, хамгийн түрүүнд мэдрүүлэхийг хүссэн хайртай хүн байхгүй байна гэдэг амаргүй зүйл байх . Гэхдээ аавыг орлосон сайхан ах нар байгаа. Тэдэндээ дуулгасан, ижийдээ дуулгасан. Үүрэх ачаа, хариуцлага нэмэгдэж байгаа гэдгээ ойлгосон. Ээждээ дуулгахад ээж маань юу гэсэн гээч, “Даруухан байгаарай, миний охин” гэсэн. Миний ээж тийм л хүн л дээ.
Ээж маань шуурга сөрсөн цэцэг шиг эмэгтэй. Идэр залуухан 31,32 насандаа насныхаа ханийг алдаад гурван өнчин хүүхэдтэйгээ үлдсэн. Тэгээд ээж багш учраас түмний үрсийг эрдэмд сургах ёстой. Ижий уйлах эрхгүй шүү дээ. Дээрээс нь гурван үрээ өсгөх ёстой. Энэ их хатуу. Сайн үгийг цөөн хэлж өөрийнхөө биеийн хэлэмжээр хайрлаж байгаагаа харуулдаг энэ чанар надад их зүйлийг ухааруулсан. Зүгээр тууврын малын төгсгөлд үлдэж байгаа хэдэн мал шиг амьдарч болохгүй гэж би дотроо боддог. Албаа хаагаад гарсныхаа дараа эргээд харахад хийсэн бүтээлтэй, хэлэх үгтэй, гишгэсэн мөртэй, үрдээ бахархалтай амьдрах ёстой гэж би боддог юм. Энэ бол миний амьдралын нэг зарчим.
-Өнгөрсөн хугацаанд үр хойчдоо дурсагдах чамгүй зүйлийг та хийсэн байх шүү.
-Би цэргийн чуулгынхаа тухай, олон сайхан хүмүүстэй хамтраад хориод ном бүтээж чуулгынхаа түүхийн баринтаглаж үлдээсэн. Ная гаруй дууны уран бүтээл туурвисан. Цэрэг дайчид маань жагсаалдаа орой дуулаад явж байгаа нь надад бахархалтай сайхан санагддаг. За, тэгээд “Хүннү” гэж дуурийн зохиолыг бичсэн. Энхийг сахиулагчдынхаа тухай үнэ цэн гэж мюзикл бичсэн. Энэ “үнэ цэн” гэдэг мюзикл сайхан түүхт дайчдын маань хийморийг авчирч, өнгөрсөн онд ерөнхийлөгчийн зарлигаар МУСГЗ цол хүртэхэд хүргэсэн. Энэ мюзиклийн хөгжмийн зохиолч Шатарын Өлзийбаяр багш бас МУСГЗ цол хүртсэн. Багш бид хоёр төрийн ордон дотор “ямар гоё хоймортой юм бэ” гээд бахархаж ярьж байлаа. Гэх мэтчилэн эргээд бодоход цэрэг дайчдынхаа дунд олон төрлийн соёлын үйл ажиллагаа зохион байгуулах гэж чадлаараа хичээж ирсэн.
Түүнээс гадна ЦДБЭЧ-ын нэг эд эсийнхээ хувьд энэ айлынхаа түүхийг он цагт баринтаглан үлдээх баримтат кино, ном зохиол, соёлын үйл ажиллагаанууд хийх нь миний нэг жаргал учраас ер нь бол дажгүй шүү. Тийм цаг завгүй амьдрал дундаа цаг завгүй энэ албан дундаа, сайхан амьдарч яваа гэж дүгнэнэ.
-Таны энэ сайхан уран яруу үг хэлтэй, цэцэн цэлмэг байгаа нь аав ээжтэй нь их холбоотой байх тийм үү?
-Миний орчлонд ирсэн мэдээг Москвад байсан аав маань сонсоод өдрийнхөө тэмдэглэл дээр тэгж бичсэн байдаг юм. “Өнөөдөр өлгий сайхан эх орноосоо өнийн хайртай насны ханиасаа өөдсийн чинээхэн охиныхоо нэрийг Өнөржаргал гэж сонслоо. Тэгээд Өнөрөө минь охин минь өнгөт энэ орчлонд ирж, аав нь өргөө чимэх охинтой үнэрлэж явах хүүтэй боллоо” гэж бахархаж бичиж байсан юм билээ. Амьдралд ирсэн хувь тавилан маань сайхан найраг болж аавын минь зүрх сэтгэл эгшиглэж байсан байна гэж бахархаж боддог. Миний аав ээж хоёр 1975 онд Улсын багшийн дээд сургууль гэж одоогийн МУБИС, монгол хэл уран зохиолын ангийг дүүргэсэн юм.
Энэ орчлонд ирээд амсаж яваа амталж яваа амьдралын жаргал баяр гунигийг хуваалцах тэр бүх өдрүүд маань ахан дүүсийн эцэг дээдсийн эх хэлнийхээ яруу баялгийг гайхан биширсэн энэ сайхан хувь тавилан дунд өсөж хүмүүжсэн. Дээрээс нь одоогийн МУБИС буюу Улсын багшийн их сургуулийг дүүргэсэн маань аав ээжийнхээ алхсан тэр гэрэлтэй гудамж, эрдэмтэн багш нараар хичээл заалгаж тэр олон хүмүүсээс эрдэм мэдлэг сурсан маань намайг бий болгосон.
-Та ингэхэд хүүхэд байхдаа ямар хүүхэд байв аа?
-Хүүхэд байхдаа, сурагчийн хувийн хэрэгт тэмдэглэснээр нийгмийн идэвх, оролцоо сайтай хүүхэд байсан. Уран нугаралтын дугуйланд хамгийн түрүүнд явж эхэлсэн. 6 настайгаасаа. Тэгээд бүжгийн дугуйланд явдаг байсан. Баллейк хөгжим утсан хөгжмийн дугуйланд ч явдаг байлаа. Тэгээд бас бүлгэмийн зөвлөлийн дарга байсан.
Өсвөр насандаа аавыгаа алдсаны дараа Баянхонгороосоо нүүгээд Хөвсгөл рүү очсон. Хагацалтайгаа эвлэрч чадахгүй өдрийн тэмдэглэл бичээд л уйлаад, гуниглаад хэсэг хугацаа өнгөрсөн юм. Дараа нь би ойлгосон. Хүн өөрийнхөө унагасан нулимсыг өөрийнхөө гараар арчих ёстой юм байна гэж. Уйлаад л суугаад байх юм бол уйлаад л байх юм байна. Гуниглаад байх юм бол гуниглаад л байх юм байна. Даван туулах ёстой юм байна. Нэгэнт дэргэд аав минь байхгүй юм чинь… Харин ийм цэл залуухан аавынхаа хийж бүтээгээгүй зүйлсийг би охин нь болж төрсөн юм чинь үргэлжлүүлэх ёстой юм байна, хичээх ёстой юм байна гээд сэрсэн.
0
0
0
0
0
0
0
0
