Сэлэнгэ Бодонс хагас бөмбөгийн зөрүүтэй хожил авав
Сүүлийн нэг сарын хугацаанд Монголчууд дээр дооргүй УРАН хэмээх газрын баялгийг эерэг хийгээд сөрөг байдлаар тойрон шуугиж байна.
Монгол Улс ураны нөөцөөрөө дэлхийн энэ төрлийн элементийн баялагтай улс орнуудын эхний 10-т эрэмбэлэгддэг. Техник, технологийн өндөр хөгжлийн эрчимд энэ төрлийн элементийн эрэлт өндөр байгаа үед баялгаа олборлон ашиглах нь зүйтэй ч эрсдэл бий гэдгийг мэргэжлийн хүмүүс хэлсээр байна.
Эх сурвалж: “Мон-Атом” ХХК
Дорноговь аймгийн Зөөвч-Овоо ордыг Францын Засгийн газрын эзэмшлийн “Орано” компанитай хамтран ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулахтай холбоотойгоор Монгол Улсын Засгийн газраас байгуулагдсан ажлын хэсэг Цөмийн энергийн тухай хууль болон хамт 3 хуульд өөрчлөлт оруулахаар УИХ-д өргөн мэдүүлж, энэ цаг үед парламентаар хэлэлцүүлж байна.
Францчуудын Азиас олсон хамгийн том орд бол Дорноговь аймгийн Улаанбадрахад буй Зөөвч-Овоо, Улаан-уулын орд Франц улсын төрийн өмчит “Орано” групп болон Монголын төрийн өмчит “Мон-Атом” компанийн хамтарсан “Бадрах Энержи” компани 25 жил хайгуул судалгаа хийсний үр дүнд 100 гаруй тонны нөөцтэй, дэлхийд 10-т эрэмбэлэгдэх Зөөвч-Овоо ураны ордыг нээж илрүүлсэн.
Хөрөнгө оруулалтын гэрээгээр “Орано” компанитай хамтран ажиллах Монголын Засгийн газрыг төлөөлөх компани бол “Мон-Атом” компани юм. Тэгвэл Мон-Атом гэж хэн бэ?
Стратегийн ордуудын Монголын Засгийн газрын эзэмшлийг төлөөлж буй “Эрдэнэс Монгол” компанийн охин компани болох “Мон-Атом” нь ураны ордуудын төрийн эзэмшлийг төлөөлөн ажилладаг бөгөөд “Цөмийн энергийн тухай хууль”-ийн хэрэгжилтийг ханган цацраг идэвхт ашигт малтмалтай холбоотой аливаа үйл ажиллагаанд дангаар болон бусад хуулийн этгээдтэй хамтран оролцох, төрийн төлөөллийг зохих хууль тогтоомжийн дагуу хэрэгжүүлэхээр 2009 онд байгуулагдсан.
2019 онд “Мон-Атом” ХХК-ийн төрийн эзэмшлийн хувьцааг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-д шилжүүлсэн. Тэр үеэс “Мон-Атом” ХХК “Эрдэнэс Монгол” ХХК-иас 100 хувь санхүүжиж менежментийн удирдлагаар хангагдан ажиллаж байна.
Өнөөдрийн байдлаар ураны олборлолтод хуулийн хүрээнд нөхцөл шаардлага хангаж буй, олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн гарын 5 хуруунд багтах цөөн хэдэн компани манай улсад үйл ажиллагаа явуулж байна.
Тухайлбал,
- Монгол-Францын хамтарсан “Бадрах энержи” ХХК-ийн Зөөвч Овоо, Дулаан Уул ордуудын төсөлд Францын “Орано” групп 66 хувийн хөрөнгө оруулалттай, “Мон-Атом” ХХК-ийн 34 хувийн оролцоотой /туршилтын олборлолт хийж байгаа/,
- Монгол-Чехийн хамтарсан “Гурвансайхан” ХХК-ийн Гурвансайхан, Хараат, Хайрханы ордуудын төсөлд Чех Улсын “Ураниум индастри” ХХК 85 хувийн хөрөнгө оруулалттай, “Мон-Атом” ХХК-ийн 15 хувийн /хуулийн дагуу 34% доошгүй/ оролцоотой,
- Монгол-Хятадын хамтарсан Гурванбулаг ордын төсөл ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл авахаар материал бүрдүүлж байгаа бөгөөд энэхүү ордод “Мон-Атом” ХХК нь 51 хувийн оролцоотойгоор хамтарсан компани байгуулахаар тус тус ажиллаж байна.
Ураныг ашиглаж, дэлхийн зах зээлд гаргая гэсэн томоохон төсөл нь Монгол-Франц, Монгол-Чехийн төсөл үр дүнтэй явж байгааг Мон-Атом компанийн удирдлагууд хэлдэг.
Дэлхийн 13 улс урантай. Түүний нэг нь манай улс бөгөөд ураны 13 ордод 192 мянган тонн нөөцтэй нь тогтоогдсон.
Уран нь бусад төрлийн ашигт малтмалтай ижил бидний эргэн тойрон хаа сайгүй байдаг элемент. Мөн алтнаас 500, мөнгөнөөс 20 дахин их тархалттай байдаг. Энэхүү элементийн хэрэглээг цөмийн түлш, цөмийн бөмбөгөөр хязгаарлан ойлгож болохгүй. Бидний өдөр тутмын энгийн амьдралд эрүүл мэнд, үйлдвэрлэлийн салбарт маш өргөн ашигладаг.
УРАНЫ САЛБАРТ МАНАЙ ХОЁР ХӨРШ УЛС БОЛОН АНГЛИ, ФРАНЦ, АНУ ГЭСЭН ТАВАН ОРОН Л ГОЛ ТОГЛОГЧ
“Мон-Атом” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Д.Далайжаргал:
“Ураныг дэлхийн өндөр хөгжилтэй орнууд олборлож, үсрэнгүй хөгжилтэй орнууд нь боловсруулж байна. Монгол Улс зөвхөн шар нунтаг үйлдвэрлэж байна. Шар нунтаг ямар үед аюултай болдог вэ гэхээр хэд хэдэн дамжлагын дараа цөмийн түлш болоод ирэхээр л аюултай болдог. Гэхдээ дэлхий нийт цөмийн түлшний цикльд маш нарийн ажиллаж аюулгүй ажиллагаанд нь онцгой анхаарч хөгжүүлж ирсэн. Ураны салбарт манай хоёр хөрш улс болон Англи, Франц, АНУ гэсэн таван орон л гол тоглогч байж бидний олборлож байгаа шар нунтгийг баяжуулан уран гарган авч байгаа.”
Ураны салбар бусад ашигт малтмалаас хэд хэдэн зүйлээрээ онцлог, өвөрмөц. Тухайлбал энэ салбарт төрийн өмчит компани хамтарч ажилладаг энэ нь тухайн улсын төртэй бид хамтарч байна гэсэн үг. Тийм учраас буух эзэн буцах хаяг нь тодорхой. Хариуцлагагүй хандвал тухайн улсын нэр хүнд унана. Бусад уул уурхайн төслүүдээс ялгаатай бас давуу тал нь энэ. Мөн урантай улс олон байгаа боловч, боловсруулж, эдийн засгийн эргэлтэд оруулсан 13 улс л бий.
Уран цөөхөн улсын бизнес бөгөөд технологи нь нууц, олон улсын хараа хяналтад байдаг онцлогтой. Тодруулбал, цөмийн зэвсэгтэй таван гүрэн буюу P5 гэж нэрлэгддэг БНХАУ, БНФУ, ОХУ, Их Британи, АНУ дээрээс нь нэмэгдээд Канад, Австрали гэсэн 6-7 улс бий.
Ураныг баяжуулаад атомын цахилгаан станц, эрчим хүчинд ашигладаг. Нөгөө нэг зорилго нь цөмийн зэвсэгт ашиглаж байна. Дээрх таван улс нь НҮБ-ын аюулгүй байдлын зөвлөлийн байнгын гишүүд бөгөөд Цөмийн Зэвсгийг Үл Дэлгэрүүлэх гэрээнд нэгдсэн орнууд юм.
0
0
0
0
0
0
0
0
