Оросын эрчим хүчний Газпром компани Польш, Болгарт лхагва гарагаас эхлэн хий дамжуулахаа зогсооно гэж мэдэгджээ. Энэ нь Орос улс "найрсаг бус" орнууд хийн төлбөрөө рублиэр төлж эхлэх ёстой, эс бөгөөс нийлүүлэлтээ бууруулна гэж хэлсний дараа болсон юм. Нэр дурдсан хоёр улс ийм байдлаар төлбөр төлөхөөс татгалзсан.
Польшийн төрийн байгалийн хийн компани PGNiG бүх хийн нийлүүлэлтийг орон нутгийн цагаар 08:00 (GMT 06:00) цагаас эхлэн зогсооно гэж мэдэгдсэн байна. PGNiG хийн импортынхоо дийлэнх хувийг Газпромоос авдаг аж. Энэ оны эхний улиралд импортынхоо 53 хувийг Оросын компаниас худалдаж авсан байна. Тус компани нь хийн урсгалыг сэргээх арга хэмжээ авна учир нь Газпром гэрээгээ зөрчсөн гэж тайлбарлав.
Хийн хангамжийнхаа 90 гаруй хувийг Газпромоос хангадаг Болгар улс өөр эх үүсвэр хайх арга хэмжээ авсан ч одоогоор хийн хэрэглээнд хязгаарлалт тавих шаардлагагүй гэж мэдэгдэв. Болгар улс Газпромтой байгуулсан одоогийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлж, шаардлагатай бүх төлбөрийг хийсэн гэж тус улсын Эрчим хүчний яам мэдэгдсэн юм. ОХУ-ын санал болгож буй төлбөрийн шинэ систем нь одоогийн гэрээг зөрчсөн гэдгийг мөн нэмж хэлэв.
Польшийн Гадаад хэргийн дэд сайд Марчин Пржыдач “Орос улс байгалийн хийн нийлүүлэлтээ төрөлжүүлэх замаар экспортоо хязгаарлах асуудалд бэлдэж байна, харин бид үүнийг даван туулж чадна гэдэгт итгэлтэй байна” гэж ВВС-д ярьжээ. Тэрбээр хэлэхдээ, түр зогсоосон нь Москваг "ямар ч төрлийн бизнесийн найдвартай түнш биш" гэдгийг нотолсон бөгөөд Герман зэрэг Европын бусад орнуудыг Оросын эрчим хүчний импортыг хориглохыг дэмжихийг уриалав.
Польш улсын Газпромтой байгуулсан урт хугацааны нийлүүлэлтийн гэрээний хугацаа дуусах оны эцэс гэхэд Оросын байгалийн хийн импортоо бүрмөсөн зогсоохоор төлөвлөж байсан. PGNiG-ийн мэдээлснээр газар доорх хийн агуулах нь бараг 80% дүүрсэн, зун ойртож байгаа тул эрэлт багассан гэжээ.
Польш улс хийн нийлүүлэлтийн өөр эх үүсвэртэй, тэр дундаа Свинужси дахь шингэрүүлсэн байгалийн хий (LNG) терминалаа илүү ашиглах байх гэж шинжээчид дүгнэжээ. 5-р сарын 1-нд Литватай хий дамжуулах шинэ хоолой нээгдэх аж. Энэ нь Польшийг Литвийн LNG терминалаас хий авах боломжийг олгох юм.
Мөн "Балтын хоолой" гэгддэг Норвеги улсаас хий нийлүүлэх шинэ хоолой аравдугаар сард ашиглалтад орно. Энэ нь оны эцэс гэхэд бүрэн хүчин чадлаараа ажиллах ёстой бөгөөд Оросын бүх нийлүүлэлтийг орлох боломжтой аж.
Хийн нийлүүлэлт тасалдсан нь Польш хэрэглэгчдийн эрэлт хэрэгцээг шууд хангах боломжгүй болно гэсэн үг биш юм. Сүүлийн жилүүдэд Польш улс Оросын байгалийн хийн хараат байдлаа бууруулж, одоо Катараас LNG худалдан авч, хоолойгоор дамжуулан Европын зах зээлд нийлүүлж байна. Дээрээс нь өвлийн халаалтын улирал дууссан тул эрэлт багассан.
Гэвч Газпром Польшийн нийт импортын хийн талаас илүү хувийг хангадаг. Энэ бол бөглөх хэрэгтэй том нүх юм. Польш бол Оросын эрчим хүчийг худалдан авахаа зогсоохыг эрмэлзэж буй Европын холбооны цорын ганц орон биш.
Хийн хангамжийн зах зээл дээр маш их өрсөлдөөн бий. Намрын улиралд халаалтын улирал дахин эхэлж, эрэлт нэмэгдэхэд Польш эрэлтийг бүрэн хангахад хэцүү байдалтай нүүр тулж магадгүй.
ЕХ-ны байгалийн хийн импортын 40 орчим хувийг ОХУ-аас нийлүүлдэг. Гэсэн хэдий ч олон улс орон Украин руу довтолсны хариуд Оросын эрчим хүчнээс татгалзах амлалт өгсөн. АНУ Оросын газрын тос, байгалийн хий, нүүрсний импортыг бүрэн хориглож байгаагаа зарласан. Үүний зэрэгцээ, Их Британи оны эцэс гэхэд Оросын газрын тосноос татгалзаж, хийг аль болох хурдан гаргахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд ЕХ хийн импортоо гуравны хоёроор бууруулаад байна.
Эх сурвалж: BBC News