Сэтгүүлч Мария Рессагийн хувьд үнэнийг мэдээлэх нь үргэлж тэргүүлэх чиглэл байсаар ирсэн. Харин Нобелийн Энх тайвны шагналыг саяхан хүртсэн тэрээр ажлаа зохих ёсоор хийж, хуулийн засаглалыг хамгаалсаар ирсэн тул өөрөө олон нийтийн өмнө онцлох мэдээний сэдэв болжээ. Нобелийн Энх тайвны шагналыг хүртхээс нэг хоногийн өмнө Рапплер мэдээллийн сайтын гүйцэтгэх захирал Ресса Филиппин дэх гэрээсээ CNN агентлагт яриа өгсөн байна. Ресса ирэх оны тавдугаар сард болох 2022 оны Филиппиний ерөнхийлөгчийн сонгуулийн талаар ярилцжээ. CNN-ийн товчооны дарга асан, TIME-ийн оны шилдэг хүнээр шалгарч байсан Ресса сүүлийн жилүүдэд хууль эрх зүйн туслалцаа авах хэмжээнд хүрчээ. Учир нь Дутертегийн талаар мэдээллийн сайтынхаа шүүмжлэлтэй мэдээллүүдээс болж дарамтанд өртөөд байгаа юм. "Би 1986 оноос хойш энэ улсад тууштай ажилласаар ирсэн. Би хэзээ ч өөрөө мэдээний сэдэв болж байгаагүй, миний цорын ганц болж байгаа шалтгаан бол би тамга дарахаас татгалзаж, өөрийн баримталдаг мэргэжлийн зарчмаас гажууд байх ёстой болсон явдал юм" гэж Ресса хэлэв. "Хуулийн засаглал нь аливаа ардчилсан нийгэмд чухал ач холбогдолтой гэж би боддог, учир нь хэрэв танд хууль дээдлэх ёс байхгүй бол энэ нь фашизм руу үсрэх явдал юм. Учир нь засгийн эрх барьж байгаа нь хэн амьдарч, хэн үхэхийг шийддэг. Би CNN-д байгаа учраас өөрийгөө маш их азтай гэж үздэг. Надад эсэргүүцэх хангалттай сүлжээ нөлөөлөл байна. Би Дутертегийн засаг захиргааны эсрэг биш, харин өөрийнхөө эрхийн төлөө тэмцэж байна. Би одоо ч гэсэн идеалист "гэж тэр хэлэв.
Ресса энэ жилийн Энх тайвны шагналыг хүртсэн сэтгэгдлээ мөн Оросын бие даасан "Новая газета" сониныг удирдаж буй Оросын сэтгүүлч Дмитрий Муратовтой хуваалцжээ. Ресса бол энэ жил Нобелийн шагнал хүртсэн анхны эмэгтэй юм. Норвегийн Нобелийн хорооны дарга Берит Рейсс-Андерсен баасан гарагт Осло хотод шагналаа зарлахдаа "Чөлөөт, хараат бус, баримтад суурилсан сэтгүүл зүй нь эрх мэдлээ урвуулан ашиглах, худал хуурмаг, дайны суртал ухуулгаас хамгаалах үүргийг гүйцэтгэдэг" гэж хэлжээ. Нобелийн хорооноос гаргасан мэдээнд, Ресса "эрх чөлөөт үзэл баримтлалаараа дамжуулан үзэл бодлоо илэрхийлж, эрх мэдлээ урвуулан ашиглах, хүчирхийлэл хэрэглэх, авторитаризмыг төрөлх нутаг Филиппиндээ илчлэх зорилгоор ашигласан" гэжээ.
"Эцэс төгсгөлгүй дарамт"
Пүрэв гарагт CNN -д өгсөн ярилцлагадаа Ресса Филиппинд болж буй мэдээг сурвалжилхад Дутертегийн дэглэмийн үед тулгарч байсан бэрхшээлүүдийг онцолсон байна. "Сэтгүүлчдийг (Фердинанд) Маркосын үед байдгаас тэс өөр дэглэмийн дагуу чиглүүлж эхэлсэн. Хоёр жил хүрэхгүй хугацаанд миний эсрэг 10 баривчлах зөвшөөрөл авсан. Би өмнө нь хийж байсан зүйлээсээ өөр зүйл огт хийгээгүй юм" гэжээ. Наймдугаар сард Филиппиний шүүх түүний эсрэг гаргасан хэд хэдэн нэхэмжлэлийн нэг болох Рессад холбогдох кибер гүтгэлгийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгожээ.
"Үнэний төлөөх тулаан"
Ирэх онд товлогдсон сонгуулийн тухайд Ресса CNN -д өгсөн ярилцлагадаа, хэрэв ардчилал зохих ёсоор ажиллах юм бол баримтуудыг үнэн зөвөөр мэдээлэх нь нэн чухал юм. "Мэдээ дамжуулдаг хэрэгслүүд баримтыг нэг талыг барьсан, уур хилэн, үзэн ядалтаар худал хуурмагийг тараасан тохиолдолд бид хэрхэн сонгуулийн шударга байдлыг хадгалах вэ? Энэ нь баримтуудын төлөөх тулаан болно. Энэ нь үнэний төлөөх тулаан байх болно. Филиппиний хувьд 2022 онд маш их эрсдэл бий, учир нь хэрэв бид баримтад үндэслэсэн, нотолгоонд суурилсан, бодит байдлыг хуваалцаж, мэдээллэхгүй бол бол бид үүнээс гарахгүй. Бид бүр ч цаашдаа улам доройтсоор байх болно" гэжээ.
Эх сурвалж: CNN