Засгийн газраас 2020 оны нэгдүгээр сард ахмад настны тэтгэврийн зээлийг нэг удаа тэглэх шийдвэр гаргасан билээ. Улмаар 2019 оны арванхоёрдугаар сарын байдлаар тэтгэврийн зээл авсан 228.5 мянган ахмадуудын зээлийг тэглэхэд ойролцоогоор 763 тэрбум төгрөг зарцуулсан байдаг. Харин тэтгэврийн зээл аваагүй ахмадуудад дээрх шийдвэр "Дээшээ тэнгэр хол, доошоо газар хатуу" гэгч болсон. Тиймдээ ч Ерөнхиийлөгч Х.Баттулгын тэтгэврийн зээлийг тэглэнэ гэж ахмадуудаа талцуулсан шийдвэр багагүй шүүмжлэл дагуулсан.
Тэгвэл өнөөдрөөс эхлэн тэтгэврийн зээлгүй 238 мянган ахмадуудад сая төгрөгийн үнэт цаас олгохоор болсон талаарх мэдээллийг өнгөрсөн Баасан гаригт УИХ-ын дарга Г.Занданшатар дуулгав. Ахмадуудад олгох үнэт цаасыг "Эрдэнэс Монгол" ХХК тавдугаар сарын 21-нээс мөнгөжүүлэх аж.
Тодруулбал, 194 мянган ахмад тэтгэврийн зээлгүй, 44 мянган ахмад нэг сая хүртэлх төгрөгийн зээлтэй байсан учраас зөрүүг нь олгоход 216 тэрбум төгрөг зарцуулах аж.
Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасан байгалийн баялаг ард түмний мэдэлд байх зарчимд нийцүүлэн Салхитын алт, мөнгөний ордыг 2043 он, 2047 он хүртэл ашиглах тусгай зөвшөөрлүүдийг 2018 онд цуцалж, төрийн мэдэлд шилжүүлсэн. Улмаар 2019 онд тус ордод хайгуул хийх, ашиглах тусгай зөвшөөрлийг “Эрдэнэс Монгол"ХХК, “Эрдэнэс Силвер Ресурс” ХХК-д шилжүүлж, төсвийн хөрөнгө оруулалтгүйгээр олборлолтын үйл ажиллагааг нь эхлүүлсэн байдаг. Ийнхүү Салхитын алт, мөнгөний ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, 2020 онд өндөр настнуудын тэтгэврийн зээлийг нэг удаа чөлөөлсөн бол энэ удаад ч мөн адил тэтгэврийн зээлгүй ахмадуудад 216 тэрбум төгрөгийг олгох юм.
Энэ талаар Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд А.Ариунзаяа "Тухайн үед зээлгүй байсан 194 мянган ахмадад нэг сая төгрөгийн үнэт цаасыг өгч, 2021 оны тавдугаар сарын 21-ний өдрөөс эхэлж мөнгөжүүлэх хууль гарсан. Өөрөөр хэлбэл, 194 мянган ахмадад 184 тэрбум төгрөгийн үнэт цаас олгогдох буюу дансанд нь орно. Харин нэг сая төгрөгөөс доош зээлтэй байсан 44 орчим ахмадад нэг сая төгрөгийн зөрүү дээр нь 21.2 тэрбум төгрөгийн нөхөн олговор олгогдоно.
Тиймээс энэ долоо хоногоос Нийгмийн даатгалын Ерөнхий газар болоод харьяа салбар бүрээр дамжуулан зээлгүй байсан 194.1 мянган ахмад, нэг сая төгрөгөөс доош зээлтэй байсан 43.9 мянган ахмадад үнэт цаас олгох ажлыг хийж эхлүүлнэ.
Үүнээс гадна 2019 оны арванхоёрдугаар сарын 31-ний өдрөөс хойш нас барсан хүмүүсийн ар гэрт нь энэ үнэт цаас өвлөгдөх зохицуулалттай. Өөрөөр хэлбэл, Нийгмийн даатгалын байгууллагаар дамжуулан тухайн хүмүүст олгогдох ёстой байсан үнэт цаасыг өвлөн авах хүмүүсийн дансанд байршуулах зэрэг ажлын зохион байгуулалт хийнэ" гэдгийг онцлов.
Дашрамд дурдахад, 2020 онд тэтгэврийн зээл авсан 228.5 мянган ахмадуудын авсан зээлийн хэмжээ дунджаар 3.3 сая төгрөг юм. Ихэнх зээлдэгч хүүхдээрээ батлан даалт хийлгэж, 5-10 сая, түүнээс дээш төгрөг бөөнөөр нь аваад, орон сууцны урьдчилгаанд өгч, байшин барьж, жижиг аж ахуйдаа хөрөнгө оруулсан байна. Хүүхдийнхээ сургалтын төлбөр төлж, унах унааг нь базаан, өр зээлийг нь дарсан нэг хэсэг ч бий.