
Ахмад настны эрхийг хангах, тэгш, аюулгүй, идэвхтэй амьдрах орчныг бүрдүүлэх зорилгоор “Улаанбаатарын уриалга” хэмээх чухал баримт бичиг Азийн Номхон далайн бүсийн форумын хүрээнд батлагдлаа. Энэхүү уриалгыг НҮБ-ын Хүний эрхийн зөвлөлийн 58/13 тогтоолын хүрээнд, Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод болсон бүс нутгийн хамтарсан арга хэмжээнд оролцогчид гаргасан нь анхных юм.
Ахмадуудын дуу хоолойг дэлхий нийтэд хүргэх уриалга
Форумын уриалга нь өндөр насны хүмүүсийн нэр төр, эрх тэгш байдал, хамгаалал, оролцоог бүрэн хангах тухай олон улсын баримт бичигт суурилсан бөгөөд ахмадуудын амьдрал, орон зайн аюулгүй байдал, тэдэнд чиглэсэн бодлого, үйлчилгээний хүртээмж, ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байх нөхцөлийг онцолсон байна. Мөн нийгмийн олон талт оролцоо, шийдвэр гаргах түвшинд ахмад настныг төлөөлүүлэх шаардлагыг давхар анхааруулжээ.
Уриалгад дурдсанаар, олон улс оронд ахмад настны эрхийн асуудлыг зохицуулах хууль, бодлогын механизм хангалтгүй байгааг шүүмжилж, олон улсын хүний эрхийн хэм хэмжээнд нийцсэн эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх зайлшгүй хэрэгцээтэйг онцолсон байна.

НҮБ болон Хүний эрхийн зөвлөлд хандсан үндсэн уриалгууд:
- Ахмад настны эрхийг олон улсын түвшинд хүлээн зөвшөөрч, эрх зүйн тусгай баримт бичиг боловсруулах.
- Ахмадуудын эсрэг ялгаварлан гадуурхалт, үл хайхралт, хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх олон улсын нэгдсэн арга хэмжээ авах.
- Хөгжлийн хөтөлбөр, гамшгийн хариу арга хэмжээ, хот төлөвлөлтөд ахмад настныг оролцуулах, тэдний хэрэгцээг тусгах.
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй болон тусгай хэрэгцээтэй ахмадуудын оролцоог хангах, тэгш байдлыг дэмжих бодлого хэрэгжүүлэх.

Монгол Улсын хувьд онцгой боломж
Уриалгад Монгол Улсыг “ахмад настны эрхийн төлөө тууштай дуу хоолой болж, НҮБ-ын Нээлттэй ажлын хэсэгт идэвхтэй оролцохыг” уриалжээ. Түүнчлэн иргэд, ТББ-ууд, судлаачид, төрийн болон олон улсын байгууллагууд хамтран ажиллаж, ахмад настанд чиглэсэн олон улсын хэм хэмжээг төлөвшүүлэх санал, шийдэлд дуу хоолойгоо хүргэх чухлыг онцолсон байна.
“Буурал зүйн засаг”-ийг дэмжинэ
Ахмад настны нэр төрийг хамгаалах, идэвхтэй амьдрах орчныг дэмжих шинэ хандлагыг “Буурал зүйн засаг” хэмээн нэрлэсэн нь ч анхаарал татаж байна. Энэ нь ахмадуудын оролцоо, туршлагыг үнэлж, тэднийг хөгжлийн бодлого, шийдвэрт идэвхтэй татан оролцуулах шинэлэг санаачилга юм.
“Улаанбаатарын уриалга” нь ахмад настны эрхийг хүний эрхийн нэгдсэн хэм хэмжээнд багтааж, бодит амьдрал дээр хэрэгжих олон улсын үүрэг хариуцлагыг тодорхойлох стратегийн гарааны цэг болж байна. Монгол Улс, нийслэл Улаанбаатар хот энэхүү уриалгыг санаачлан баталсан нь ахмадуудын дуу хоолойг дэлхийд цуурайтуулах чухал алхам боллоо.






