
Баянхонгор аймгийн Заг суманд төрж, хөдөө орон нутгийн сургуульд бага, суурь боловсролоо эзэмшсэн охин дэлхийн шилдэг их сургуулиудын босгыг алхсан түүх өнөөдөр олон мянган залуусын урам зориг, итгэл найдвар болж байна.
Ахлах ангидаа нийслэл Улаанбаатарт шилжиж ирэхдээ тэр элит сургууль, бэл бэнчинтэй орчин хайн ирээгүй. Харин гэр хороололд амьдрангаа хичээл сургууль, нийгмийн идэвх, сорил шалгалтуудаа зэрэг амжуулж, тууштай хичээсээр ирсэн юм. Хотын хэмнэлд дасах, өөр орчноос ирсэн хүнд нийцэж дасан зохицох, суралцагчдын хоорондын ялгааг давах нь түүний хувьд жинхэнэ сорилт байлаа.
Хөдөөнөөс ирсэн охин гэр хорооллын нөхцөлд суралцсаар дэлхийн дээд боловсролын тавцанд гарч чадсан нь зөвхөн өндөр оноо төдийгүй, зорилго, хандлага, хичээл зүтгэлээрээ тэр ялгарсан гэдгийг батлан харуулж байна.
Тэрээр АНУ-ын Пеннисилваниагийн их сургуулийн Вартон бизнесийн сургууль, Мичиганы их сургуулийн Инженерийн коллеж, Нью-Йоркын их сургуулийн Абу Дабигийн салбар, мөн Канадын Торонтогийн их сургууль (University of Toronto), МакГилл их сургууль (McGill University), Альбертагийн их сургууль зэрэг дэлхийд нэр хүндтэй их сургуулиудаас тэнцсэн хариу авсан байна.
Тэрээр олон улсын түвшний шалгалтуудад онцгой амжилт үзүүлж, дэлхийн шилдэг сургуулиудын босгыг амжилттай давсан. Мэдээж энэ амжилтын ард зөвхөн шалгалтын өндөр оноо бус, түүний олон нийтийн идэвх оролцоо, эссэ бичих чадвар, сайн дурын ажлын туршлага, манлайлах ур чадварууд ч томоохон нөлөө үзүүлсэн.
Тухайлбал, англи хэлний IELTS (International English Language Testing System) шалгалтад 9.0-ээс 8.0 оноо авсан нь түүнийг англи хэлийг гүнзгий түвшинд эзэмшсэн гэдгийг харуулна. IELTS шалгалтын дундаж оноо нь 6.2 орчим байдаг бөгөөд 8.0 нь зөвхөн хамгийн өндөр оноо авсан 10% дотор багтдаг. Сонсох, унших, бичих, ярих дөрвөн чадварыг ижил түвшинд өндөр үзүүлэлттэй эзэмшсэн оюутны үнэлгээ юм.
Мөн АНУ-ын их сургуулиудад элсэх үндсэн шалгалт болох SAT шалгалтад 1600 онооноос 1580 оноо авсан нь дэлхийн хэмжээнд дээд 1%-д багтах ховор амжилт юм. SAT шалгалтын дундаж оноо нь 1050–1100 орчим бөгөөд 1500-аас дээш авсан тохиолдолд аль хэдийн “өндөр гүйцэтгэлтэй” гэж үнэлэгддэг. Энэ нь зөвхөн мэдлэг бус, олон сар, зарим тохиолдолд жил дамнасан төлөвлөгөөтэй бэлтгэл, сахилга бат, анхаарал төвлөрөл шаардсан хүнд сорилт билээ.
Түүний хамгийн том амжилтын нэг бол Канадын Альбертагийн их сургуулиас олгодог “President’s International Distinction Scholarship” буюу Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит олон улсын шилдэг оюутны тэтгэлэгт шалгарсан явдал юм. Энэхүү тэтгэлэг нь нийт 120,000 ам.долларын санхүүжилттэй бөгөөд Инженерийн факультетэд дөрвөн жил суралцах хугацаанд сургалтын төлбөр, байр, амьжиргаа, эрүүл мэндийн даатгал зэрэг бүх зардлыг бүрэн хариуцдаг.
Энэхүү тэтгэлэг нь оюутнуудыг санхүүгийн дарамтгүй, академик чадвараа бүрэн дайчлан суралцах боломжоор хангадаг. Ундармаа ч энэ боломжийг өөрийн нөр их хөдөлмөр, шалгалтын өндөр үзүүлэлтээрээ өөртөө нээж чадсан юм.
Түүний түүх нь Монголын залуу үеийн бахархал төдийгүй, хэн боловч — хаана төрж, ямар орчинд өссөнөөс үл хамааран — зорилготой байж, уйгагүй хичээвэл дэлхийн тавцанд үнэлэгдэх бүрэн боломжтойг нотолсон үлгэр жишээ билээ.
Энэхүү амжилт бол зөвхөн Ундармаагийн бахархал биш, харин Монголын хөдөө, орон нутгаас гаралтай олон зуун хүүхдэд “Боломж байдаг!” гэдгийг нотолсон бодит жишээ юм. Шантралгүй зүтгэж, хүсэл мөрөөдөлдөө тууштай үнэнч байж чадвал дэлхийн хамгийн нэр хүндтэй их сургуулиудын хаалга хэн бүхэнд нээлттэй гэдгийг түүний түүх гэрчилж байна.
Ундармаагийн замнал нь өнөөдөр сургуулийн ширээнээ суугаа хүүхэд бүрт дараах асуултыг үлдээж байна: “Би өөрийнхөө мөрөөдөлд хүрэхийн тулд юу хийж чадах вэ?”
Хариулт нь тодорхой — “Хичээ. Зүтгэ. Бүү бууж өг.”